شوک اقتصادی سال با قیمت های نجومی سکه و دلار

قطعا باید شوک اقتصادی سال گذشته را افزایش نجومی و روز به روز قیمت‌های سکه و دلار دانست.

مشرق: در آذر و دی ماه سال گذشته، وقتی صبح از خواب بیداری می‌شدی، در صرافی های میدان فردوسی می‌دیدی که سکه نسبت به روز قبلش 50 هزار تومان و دلار 100 تومان گران شده است، اما در آن مقطع تنها کسانی که از خواب بیدار نشدند، مسوولان اقتصادی دولت بودند.

در حالی که زمزمه کسری بودجه دولت در نیمه دوم سال به گوش می‌رسید و دولتی‌ها مرتب این موضوع را تکذیب می‌کردند، اما صعود روز به روز قیمت سکه و دلار در بازار که با سکوت دولت همراه بود، باعث شد که این شک به یقین تبدیل شود.

در روزهایی که دلار قیمت‌ کاذب دو هزار تومان و سکه یک میلیون تومان را تجربه می‌کرد، دو ماه از شروع روند صعودی قیمت‌های این دو کالای نه چندان ضروری می‌گذشت و در این مدت مسوولان اقتصادی دولت در سکوت کامل خبری، به این روند دامن می‌زدند.

هجوم مردم برای خرید سکه و وارد کردن دلار از مرزهای غربی کشور و نیز ظهور کالای جدیدی به عنوان دلار تقلبی در بازار، از پست‌ترین وجوه این افزایش قیمت بود.

افزایش قیمت دلار و سکه کار را به جایی رساند که یکی از بزرگترین تجار کشور که معتمد دولت هم هست، از وقوع قحطی در کشور خبر داد!

با این وجود، تنها کسی که در این افزایش قیمت کاذب متهم نشد و خود را از همه چیز مبرا دانست،‌دولت بود. در روزهای اوج قیمت رییس کل بانک مرکزی به  عنوان متولی اصلی بازار سکه و ارز، به گفته خودش در میدان فردوسی حضور یافت و نتیجه گرفت که همه چیز آرام و است و از تنش در بازار خبری نیست.

وزیر اقتصاد که عنوان بزرگ سخنگوی اقتصادی دولت را به دوش می‌کشد، ترجیح داد از حضور در هر جمعی که اصحاب رسانه در آن باشند،‌خودداری کند تا مبادا مجبور شود بار دیگر پس از قضیه فساد بانکی و استیضاحش، بار مسوولیت رییس کل بانک مرکزی را تحمل کند.

در این میان، سکه و دلار بدون توجه به هر چیز دیگر هر روز گران تر می‌شدند و دلالان را در بازار خوشحالی می‌کردند.

اقدام بسیار دیرهنگام دولت برای ورود به بازار ارز و سکه، باعث شد که این افزایش قیمت ها اثر خود را بر بسیاری دیگر از کالاها نمایان کند، طوری که حتی لباس فروش‌های خیابان جمهوری که دست کم ذخیره لباس شش ماه بعد خود را هم در انبار دارند و اغلب تولیداتشان هم داخلی است، با افزایش قیمت‌ها، دلیل آن را افزایش قیمت سکه و دلار بیان می‌کردند!

دولت در این میان به اقدامات عجیبی روی آرود، از جمله این که برای کاهش قیمت سکه، فروش نقدی آن را در بانک‌ها آغاز کرد. پیش از این رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده بود که اگر لازم باشد برای کنترل قیمت، سکه را در سوپرمارکت‌های محله ها هم توزیع خواهد کرد، اما این سیاست در کوتاه ترین زمان ممکن شکست خورد، به طوری که صف‌های طویل مردم که شب جلوی بانک می‌خوابیدند تا سکه بخرند را تشکیل داد و دلالی را در این عرصه نیز نمایان کرد.

ایجاد محدودیت در عرضه دلار نیز اقدام دیگر دولت بود که تنها برای مردم عادی موجب دردسر شد. کاهش دفعات عرضه دلار مسافرتی به یک بار در سال و کاهش میزان ارز بسته به مقصد نیز فقط برای مسافران زیان بار بود، چون دلالان ارز کار خود را می‌کردند. آن ها از این فرصت حداکثر سوء استفاده را کردند و از مردمی که ارز بیشتری برای سفر نیاز داشتند، پول بیشتری گرفتند.

بانک مرکزی ناتوان از کنترل قیمت‌ها، به قاعده بازار تن داد و در همین اواخر سال اعلام کرد که تعیین قیمت ارز به صرافی‌ها واگذار شده است. از سوی دیگر تلاش کرد با پیش فروش سکه، بازار آن را در دست بگیرد، غافل از این که مردم علاقه‌ای ندارند پول خود را امروز در اختیار بانک قرار بدهند و 9 ماه دیگر سکه تحویل بگیرند!

بررسی جزئی بازار سکه و ارز در سالی که گذشت، مجال دیگری می‌طلبد، اما باید فقط به این موضوع کمی فکر کرد که قیمت سکه و دلار در انتهای سال گذشته نسبت به ابتدای آن بیش از دو برابر شده است، اتفاقی که در هیچ جای دنیا به جز ایران قابل تصور نیست